Trong phong tục cưới hỏi truyền thống của người Việt, bê tráp – hay còn được biết đến với tên gọi bưng quả – là một nghi thức không thể thiếu. Vậy bê tráp là gì, tại sao nghi thức này lại quan trọng, ai sẽ là người tham gia và cần chuẩn bị những gì? Cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
1. Bê tráp là gì?
Bê tráp là hoạt động trao và nhận lễ vật trong ngày ăn hỏi hoặc lễ cưới, diễn ra giữa hai gia đình nhà trai và nhà gái. Trong nghi thức này, nhà trai sẽ mang các mâm lễ vật được sắp đặt chỉnh chu đến nhà gái, do đội bê tráp nam đảm nhiệm. Sau đó, đội bê tráp nữ nhà gái sẽ tiếp nhận các tráp lễ.
Nghi thức này không chỉ mang giá trị nghi lễ mà còn thể hiện sự tôn trọng, gắn kết và thiện chí giữa hai bên gia đình.
2. Ý nghĩa của đội bê tráp trong lễ cưới truyền thống
Không chỉ đơn thuần là người “bưng mâm quả”, đội bê tráp còn là biểu tượng cho sự chúc phúc, hỗ trợ và đồng hành trong ngày vui của cô dâu chú rể. Những người được chọn vào đội bê tráp thường là trai thanh gái lịch, chưa kết hôn và thân thiết với cô dâu – chú rể. Họ không chỉ góp mặt để thực hiện nghi lễ, mà còn mang đến năng lượng tích cực, tạo nên không khí vui tươi, náo nhiệt cho ngày trọng đại.
Ngoài ra, sau nghi lễ trao – nhận tráp, hai bên thường trao lì xì như một cách đáp lễ, gửi lời cảm ơn và chúc may mắn cho những người tham gia.
3. Thành phần đội bê tráp gồm những ai? Bao nhiêu người?
3.1 Bê tráp nhà trai
Đội bê tráp bên nhà trai thường gồm 6 hoặc 8 người, bao gồm những chàng trai trẻ tuổi, độc thân, là bạn bè, anh em thân thiết với chú rể. Họ sẽ chịu trách nhiệm bưng mâm quả đến nhà gái trong ngày lễ hỏi, đồng thời đại diện nhà trai trong phần nghi lễ trao tráp.
Ngoài việc tham gia nghi lễ, các thành viên này còn hỗ trợ chú rể trong công tác chuẩn bị lễ cưới.
3.2 Bê tráp nhà gái
Tương xứng với nhà trai, phía nhà gái cũng có một đội bê tráp 6 hoặc 8 người gồm các cô gái chưa kết hôn, thường là bạn thân, chị em họ hàng của cô dâu. Họ sẽ tiếp nhận tráp lễ từ nhà trai, đồng thời tham gia vào nghi thức trao lì xì, chụp ảnh lưu niệm và góp phần làm nên không khí rộn ràng cho ngày lễ.
4. Cần chuẩn bị gì cho nghi thức bê tráp?
4.1 Chuẩn bị tráp lễ
Mỗi vùng miền sẽ có những quy chuẩn riêng, nhưng nhìn chung, tráp lễ trong lễ hỏi thường bao gồm:
- Trầu cau: Tượng trưng cho sự gắn bó, keo sơn của đôi lứa.
- Bánh phu thê hoặc bánh cốm: Đại diện cho tình yêu ngọt ngào, bền vững.
- Rượu và thuốc lá: Mang ý nghĩa kết giao, chúc tụng.
- Hoa quả: Biểu tượng của sự sinh sôi, sung túc.
- Heo quay: Thể hiện sự giàu sang, đủ đầy.
- Tráp tiền hoặc trang sức: Dành tặng cho cô dâu, thể hiện sự trân trọng và đầu tư của nhà trai.
4.2 Cách trao lì xì cho đội bê tráp
Sau khi hoàn thành phần trao và nhận tráp, hai bên sẽ tiến hành trao lì xì cho các thành viên bê tráp. Việc trao nhận này nên được thực hiện với thái độ trang trọng, dùng tay phải và cúi nhẹ thể hiện sự lịch thiệp. Lì xì không chỉ là lời cảm ơn, mà còn là lời chúc cho tình duyên, sự may mắn của các bạn trẻ trong tương lai.
5. Một số điều kiêng kỵ khi bê tráp
Để đảm bảo sự suôn sẻ và may mắn cho đôi lứa, ông bà xưa có truyền lại một số điều nên tránh trong nghi lễ bê tráp:
- Không tổ chức cưới vào những ngày “cô hồn” hay tháng 7 âm lịch.
- Tránh tổ chức lễ cưới khi trong nhà đang có tang, đặc biệt là trong vòng 40 ngày.
- Không chọn người đã lập gia đình vào đội bê tráp để giữ đúng tính chất “trao duyên”.
- Cô dâu không nên cưới vào tuổi Kim Lâu, để tránh những điều không thuận lợi cho hôn nhân và con cái.
6. Có nên bê tráp quá 3 lần?
Theo quan niệm dân gian, những người bê tráp quá 3 lần có thể “mất duyên”, khó lấy chồng hoặc vợ. Tuy nhiên, trong thời đại hiện nay, quan điểm này đã không còn quá khắt khe. Việc tham gia vào đội bê tráp được xem như một dịp vui, không ảnh hưởng đến vận mệnh hay đường tình duyên của bất kỳ ai.
Hy vọng với những thông tin trên, bạn đã hiểu rõ bê tráp là gì cũng như các quy trình, ý nghĩa và những điều cần lưu ý khi tham gia nghi lễ truyền thống này. Dù thời gian có thay đổi, nhưng những giá trị tinh thần và nét đẹp trong phong tục cưới hỏi Việt Nam vẫn luôn cần được trân trọng và gìn giữ.
