Tất tần tật về lễ lên đèn trong phong tục cưới hỏi Việt

Lễ lên đèn là một nghi thức cưới hỏi truyền thống vô cùng thiêng liêng của người miền Nam, đánh dấu khoảnh khắc đôi uyên ương chính thức bước vào cuộc sống hôn nhân. Không chỉ mang ý nghĩa gắn kết, lễ lên đèn còn thể hiện lòng hiếu kính với tổ tiên và lời chúc phúc cho hạnh phúc lứa đôi. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu sâu hơn về nghi thức đặc biệt này qua bài viết dưới đây!

Lễ lên đèn là gì? Nghi thức lễ lên đèn trong phong tục cưới hỏi miền Nam

Trong phong tục cưới hỏi truyền thống của người miền Nam, lễ lên đèn – hay còn được gọi là lễ thượng đăng – là một nghi lễ vô cùng trang trọng và thiêng liêng. Đây không chỉ là thủ tục đơn thuần trong ngày rước dâu mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về đạo hiếu, lời hứa gắn bó và sự chúc phúc từ tổ tiên dành cho đôi uyên ương.

ào ngày cưới, cùng với các sính lễ như trầu cau, bánh trái, trang sức… nhà trai sẽ mang đến một cặp đèn cầy đỏ khắc hình rồng và phụng. Đây là biểu tượng gắn liền với sự sum vầy và thuận hòa trong đời sống vợ chồng.

Khi đến giờ lành, đại diện bên nhà gái – thường là một người trưởng thượng, được kính trọng và có cuộc sống hôn nhân viên mãn – sẽ tuyên bố bắt đầu nghi lễ. Sau đó, người này sẽ thắp sáng cặp đèn long phụng từ ngọn lửa đèn dầu đặt trên bàn thờ gia tiên. Cô dâu chú rể sẽ lần lượt nhận lấy: chú rể cầm đèn rồng, cô dâu cầm đèn phụng, cùng nhau kính cẩn bái tổ tiên và cắm đèn lên chân đèn đặt sẵn trên bàn thờ.

Từ thời điểm đó cho đến khi kết thúc lễ cưới, hai ngọn đèn sẽ được duy trì cháy sáng liên tục như một biểu tượng của tình yêu bền vững và sự phù trợ linh thiêng.

Nguồn gốc và ý nghĩa của lễ lên đèn

Tuy không ai xác định chính xác lễ lên đèn bắt đầu từ thời điểm nào, nhưng qua nhiều thế hệ, nghi thức này đã trở thành một phần không thể thiếu trong cưới hỏi truyền thống Nam Bộ.

Ngọn lửa từ đèn cầy không chỉ đại diện cho hạnh phúc lứa đôi mà còn là ánh sáng kết nối giữa thế hệ hiện tại với tổ tiên. Đây là lúc cô dâu chú rể chính thức xin phép gia tiên cho phép kết duyên và bước vào hành trình hôn nhân đầy trách nhiệm và yêu thương.

Đồng thời, nghi thức cũng là lời tri ân chân thành của con cháu với công lao dưỡng dục của ông bà, cha mẹ – những người đã lo toan và vun đắp cho mái ấm tương lai của họ.

Lễ lên đèn được tổ chức ở đâu?

Phần lớn các gia đình người miền Nam sẽ tổ chức lễ lên đèn tại nhà gái – nơi đặt bàn thờ tổ tiên và là chốn linh thiêng để bày tỏ lòng thành. Tuy nhiên, có một số vùng lại tổ chức nghi lễ này ở cả hai bên gia đình như một cách nhân đôi phúc lộc và sự chúc tụng.

Ai là người thực hiện lễ lên đèn?

Người cử hành lễ thường là đại diện bên nhà gái – một người có uy tín và đạo hạnh trong họ tộc. Sau khi phát biểu, họ sẽ thắp đèn và trao lại cho cô dâu, chú rể. Đôi tân lang tân nương sau đó sẽ thực hiện phần bái gia tiên, hoàn thành nghi thức.

Những điều cần lưu ý trong lễ lên đèn

• Ngọn đèn không được tắt giữa chừng: Theo quan niệm dân gian, việc đèn cầy tắt trong lúc thực hiện nghi lễ bị xem là điềm xấu, không tốt cho cuộc sống hôn nhân. Do đó, người trong lễ thường hạn chế mở cửa sổ hay bật quạt để giữ đèn cháy ổn định.
• Lửa cháy phải đều và cân bằng: Hai ngọn đèn nên cháy sáng tương đồng. Nếu một bên yếu hơn, cần điều chỉnh tim đèn để ngọn lửa bùng lên đều. Người xưa tin rằng nếu đèn lệch nhau, đó là dấu hiệu cho thấy một bên sẽ lấn át bên kia trong hôn nhân – điều không mong muốn.

Lễ lên đèn không chỉ là nghi thức cổ truyền mà còn là biểu tượng sống động cho lời hứa thủy chung, lòng hiếu kính và sự khởi đầu may mắn của một cuộc sống mới. Trong mỗi nghi lễ cưới hỏi đậm chất Nam Bộ, ánh sáng từ hai ngọn đèn long phụng như lời chúc phúc lặng lẽ nhưng sâu sắc nhất dành cho đôi bạn trẻ.